Soguk Savas Satrancindaki Gizli Koz: Turkiye

Acaba Demokrat Parti�ye karsi gerceklestirilen 60 ihtilalinin Adnan Menderes�in SSCB�ye yakinlasmasindan rahatsizlik duyan ABD ile bir baglantisi olabilir mi? Turkiye�nin demokratik hayata gecisi ile 10 yil basbakanlik koltugunda oturan Adnan Menderes, 27 Mayis 1960 darbesi olmasaydi bir bucuk ay sonra SSCB�ye gidecekti. Menderes�in 12 Temmuz 1960 tarihinde yapmayi dusundugu ziyaretin nedeni ise sanayilesmek icin ABD�den alamadigi kredileri Sovyetler�den saglamakti. Ancak darbe ile yonetimi ele geciren Milli Birlik Komitesi, Menderes�i idam sehpasina gonderdi. Darbeye en cok sevinen ulke ise ABD oldu. Amerika�nin sevincinin ya da bir iddiaya gore askerleri desteklemesinin, son donemlerinde Menderes�in Sovyetler�e yonelmesi ve iyi iliskiler kurmak istemesi ile bir baglantisi olabilir mi? Dr. Melih Aktas tarafindan kaleme alinan �1950-1960 Demokrat Parti Donemi Turk-Sovyet Iliskilerinde Amerikan Faktoru� isimli kitapta, Turkiye�nin demokratik hayata gecisinden sonraki dis politikasi anlatiliyor. Ikinci Dunya Savasi�ndan sonra guvenlik olgusu ile karsi karsiya kalan Bati, Turkiye�nin onemini yeni kesfetmisti. Savastan sonra Amerika ve Sovyetler en guclu devlet olarak dikkat cekiyordu. Bati, Sovyetler�in saldirgan politikasina karsi NATO�yu kurarken, ABD 1947�deki Truman Doktrini ve Marshall Plani ile Turk dis politikasindaki etkinliginin ilk adimini atti. SSCB�nin Bogazlar ile ilgili taleplerine tepki gosteren Turkiye ise tamamen Bati�ya yonelirken, aslinda soguk savas satrancinin en gizli kozuydu. Amerika, ekonomik yardimlarla Turkiye uzerindeki etkinligini artirmak isterken, DP, artan ABD baskilarina karsi 1960 baslarinda SSCB�ye yanasma tesebbusunde bulundu. Ancak, 27 Mayis darbesi butun umutlari suya dusurdu.