6 Mayıs 2007 Pazar

Agaoglu'nun kitaplari

Adalet Agaoglu, 1950'li yillarda baslayan oyun yazarligindan 1970 sonrasinda hiz alan roman, oyku, deneme ve gunce yazarligina, Cumhuriyet donemi edebiyatinin en onemli kalemlerindendir. Agaoglu'nun butun yapitlari yeni baskilariyla edebiyatseverlerin begenisine sunuluyor. Yazarin "Fikrimin Ince Gulu" adli romaninin 30. yildonumunde diger kitaplari da yeni baskilariyla tekrar raflarda. "Fikrimin Ince Gulu" ve Olmeye Yatmak yazarin romana merhaba dedigi ilk iki kitabi.
Ilk kez 1973 yilinda yayimlanan Olmeye Yatmak Adalet Agaoglu'nun ilk romani. Yazar romaninda kullandigi genis tarihsel akislari 'dar zamanlar'da keskinlestiren teknigiyle Turk edebiyatina yeni bir soluk katmisti. Olmeye Yatmak, bir yanda otel odasinda 'olmeye yatan' Aysel'in kadin, ogretim uyesi ve aydin kimlikleri ekseninde kendisiyle hesaplasmasina; ote yandaysa, 1938'den 1968'e, 'isbasindaki' Ataturk sonrasi Cumhuriyet kusaklarinin "duslenen-olan" sarkacindaki bireysel ve toplumsal tarihlerine mercek tutuyor. Ilk kez 1976 yilinda yayimlanan "Fikrimin Ince Gulu" ise yazarin ikinci romani. Yazar hem Almanya ve oteki olmak gercegine hem de sistemin insani neye cevirebildigini anlatiyor romaninda. "Fikrimin Ince Gulu" icerigi, bakis acisi, kurgu ve anlatimiyla yazinimizdaki 'yolculuk' temasina baska bir boyut katarak kendinden sonraki yapitlara onculuk etmistir.
Olmeye Yatmak ve "Fikrimin Ince Gulu" ne ek olarak Adalet Agaoglu'nun Dar Zamanlar uclemesinin ikinci kitabi Bir Dugun Gecesi ve Sefa Kaplan'in Adalet Agaoglu'nun yapitlarindan derledigi Okurunun Yazari/Secmeler de TUYAP Fuari'nda okuyucuyla bulusacak. Agaoglu'nun roman, oyku, deneme, gunce ve oyun turlerindeki diger yapitlari ise onumuzdeki aylarda yeni baskilariyla kitapseverlerin begenisine sunulacak.








Insan eli degince

SIVRISINEK SAHILI
Paul Theroux, Ceviren: Seyda Ozturk, MB Yayinevi, 420 sayfa.


Turk okur Sivrisinek Sahili'yle Paul Theroux ile tanisiyor. Dunya ise onu 80'li yillardan bu yana taniyor. Theroux'nun, 'ezici ve guclu' bir karakter olan Allie Fox'u bize tanistirdigi Sivrisinek Sahili, 'Beyaz Batili'nin her seyi daha iyi bildigi seklindeki mitosu elestiren bir kitap.
Sivrisinek Sahili, modern Amerikan banliyosunde baslar. Allie Fox, elleriyle parlak zek�sini aciga vuran, kafasi yeni fikirlerle dolu bir insandir. Ancak modern dunyadan nefret eder. Evinde televizyon yoktur. Cocuklarin oyuncaklari yoktur, eski elbiseler giyerler ve okula gitmezler. Allie, sadece para kazanmakla ilgilenen ve gelecegi umursamayan patronu Polski'den nefret eder. En buyuk oglu Charlie'ye, "Etrafina bak, burasi bir tuvalet" der. Fast food yemeklerden bikmis ve nukleer savastan korkmustur. Allie Fox bu dusuncelerle kendine yeni bir dunya kurmaya karar verir. Medeniyeti terk eder ve ailesini yanina alarak Honduras cangillarina dogru yola cikar.
Allie Fox, Honduras'in vahsi ormanlarinin derinliklerinde Jeronimo adinda bir kasaba satin alir. Esi, ikiz cocuklari ve henuz ilk gencligini yasamakta olan buyuk oglu Charlie onu kaygiyla izlemektedir sadece. Jeronimo'ya vardiklarinda, onlari cokmus bir evden baska bir seyin beklemedigini gorurler. Esi ve cocuklari, bu manzara karsisinda dehsete duserken o son derece memnundur, cunku buranin tek h�kimi o olacaktir. Ailesini ve kendisi icin calisan yerlileri kontrolu altina alir ve hep birlikte, yeni bir hayati, yoktan var ederler. Ancak Allie'nin kontrol edemeyecegi seyler de vardir ve cok gecmeden isler sarpa sarmaya baslar. Cozumu, orada kalip yolunda gitmeyen seyleri degistirmekte degil, uzaklasip gitmekte bulur. Ailesiyle birlikte yer degistirir ve yeniden baslar; tipki Amerika'dan cekip gittigi gibi... Ozgur bir ulke/dunya yaratmak istegiyle yola cikan utopist, bunun ancak ve ancak kendi ozgurluk anlayisiyla saglanabilecegine inanabilir. Sivrisinek Sahili'nin ana figuru Allie Fox da boyle bir girdabin icinde bulur kendini. Butun dunyanin kendisine cephe aldigina ve sadece kendisinin dunyayi kurtarabilecegine inanan paranoyak obsesif bir karakterdir o. Allie Fox, hayatini yuksek gerilim icinde yasayan, Amerika'ya ve Bati uygarligina saldiran, modern hayata karsi savasan ve kendisinin dunyadaki en son gercek insan olduguna inanan biridir. Vahsi ormanlarda, yeni bir hayat yaratma cabasinda, etrafindaki herkesi, her seyi kontrol etmeye calisir. Sivrisinek Sahili, utopyalarin icinde barindirdigi kotuculluk olasiligina dehset verici bir oykuyle tanik olmanin yani sira, Theroux'nun yarattigi en zeki ve benmerkezci antikahraman Allie Fox'u tanimak icin de okunabilir.






Soz altindir!

SOZ SOYLEME VE DIKSIYON
Can Gurzap, Remzi Kitabevi, 2006, 197 sayfa.


Herkesin bir yolunu bulup sahne ve ekranlara kapagi atma yarisina girdigi zamanlarda, coklukla es gecilen bir nokta var: Duzgun konusma ve diksiyon. TV dizilerinde her sezon karsilastigimiz yeni yuzlerin yaptigi vurgulama, diksiyon, tonlama hatalari kimi zaman kulak tirmalayici seviyeye gelebiliyor. Elbette ki duzgun konusma sadece oyunculara ozel bir gereksinim degil. Derdini anlatabilmek, dogru anlasilmak isteyen her insanin buna ihtiyaci var. Kirk yillik tiyatro gecmisini arkasina alan Can Gurzap, kitabi Soz Soyleme ve Diksiyon ile bu alandaki calismalara bir katki sunuyor. Kitap, Gurzap'in daha once yedi baski yapmis olan Konusan Insan kitabinin genisletismis hali. Egitim gordugu Ankara Devlet Konservatuvari Tiyatro Bolumu'nde kendilerine duzgun konusamayan bir oyuncunun basarili olamayacagi bilincinin asilandigini anlatan Gurzap, calismasiyla hocalarina da bir selam yollamis oluyor...
Soz Soyleme ve Diksiyon, sadece oyuncu adaylarina degil, bu konuda bilgi edinmek isteyen herkes icin rahat anlasilan ve yer verilen ornek calismalarla bir nevi kendi kendini egitmeyi saglayan rehber niteliginde. Kendini ifade etme fonksiyonlarini; beden durusu, beden anlatimi, konusma, bilgi birikimi, duyulabilme, anlasilabilme, fonetik ve diksiyon halkasinda tanimlayan Gurzap, her bir fonksiyonun nasil gelistirilecegini resimler ve ornek calismalarla acikliyor. Okuyucunun diksiyon bolumunde, tiyatro egitiminin eglenceli vurgulama calismalarini denemekten keyif alacagina suphe yok! Ornegin, 'evet' sozcugunu 22 farkli cumlede, 22 farkli duyguda, dolayisiyla 22 farkli tonda kullanmayi denemis miydiniz hic? Tiyatro metinlerinden alintilanan calisma parcalarindaysa, tek tek her cumleyi, icerdigi duyguyu ozumseyerek, anlamini karsinizdakine tam olarak nasil aktarabileceginizi goreceksiniz.
Gurzap, pek cok insanin karsi karsiya oldugu, konusmadaki psikolojik sorunlara ve cozumlerine de yer veriyor. Korkma, utanma, heyecanlanma gibi faktorlerden kaynaklanan ve en cok da topluluk onunde konusmada kendini gosteren konusma sorunlarini asmak icin Gurzap'in onerdigi basit alistirmalari uygulamak, iyi bir ilk adim olabilir. Can Gurzap, okurlara topluluk onundekonusma konusunda, birkac kucuk tuyo da veriyor. Onceden konusma yapilacak ortami gormek, konusma gunu parlak renkler giymekten kacinmak, baslamadan once burundan derin nefes alip agizdan vermek ve konusmaya mutlaka bir 'merhaba' ile baslamak bunlardan birkaci... Kitabi tamamladiktan sonra, sonda yer alan cesitli yazi turlerinden parcalari, yuksek sesle konusarak, eskisinden daha renkli ve hareketli bir sekilde okumaya calisin, mutlaka fark olacaktir!

0 yorum: