Adalet Ağaoğlu, 1950'li yıllarda başlayan oyun yazarlığından 1970 sonrasında hız alan roman, öykü, deneme ve günce yazarlığına, Cumhuriyet dönemi edebiyatının en önemli kalemlerindendir. Ağaoğlu'nun bütün yapıtları yeni baskılarıyla edebiyatseverlerin beğenisine sunuluyor. Yazarın "Fikrimin İnce Gülü" adlı romanının 30. yıldönümünde diğer kitapları da yeni baskılarıyla tekrar raflarda. "Fikrimin İnce Gülü" ve Ölmeye Yatmak yazarın romana merhaba dediği ilk iki kitabı.
İlk kez 1973 yılında yayımlanan Ölmeye Yatmak Adalet Ağaoğlu'nun ilk romanı. Yazar romanında kullandığı geniş tarihsel akışları 'dar zamanlar'da keskinleştiren tekniğiyle Türk edebiyatına yeni bir soluk katmıştı. Ölmeye Yatmak, bir yanda otel odasında 'ölmeye yatan' Aysel'in kadın, öğretim üyesi ve aydın kimlikleri ekseninde kendisiyle hesaplaşmasına; öte yandaysa, 1938'den 1968'e, 'işbaşındaki' Atatürk sonrası Cumhuriyet kuşaklarının "düşlenen-olan" sarkacındaki bireysel ve toplumsal tarihlerine mercek tutuyor. İlk kez 1976 yılında yayımlanan "Fikrimin İnce Gülü" ise yazarın ikinci romanı. Yazar hem Almanya ve öteki olmak gerçeğine hem de sistemin insanı neye çevirebildiğini anlatıyor romanında. "Fikrimin İnce Gülü" içeriği, bakış açısı, kurgu ve anlatımıyla yazınımızdaki 'yolculuk' temasına başka bir boyut katarak kendinden sonraki yapıtlara öncülük etmiştir.
Ölmeye Yatmak ve "Fikrimin İnce Gülü" ne ek olarak Adalet Ağaoğlu'nun Dar Zamanlar üçlemesinin ikinci kitabı Bir Düğün Gecesi ve Sefa Kaplan'ın Adalet Ağaoğlu'nun yapıtlarından derlediği Okurunun Yazarı/Seçmeler de TÜYAP Fuarı'nda okuyucuyla buluşacak. Ağaoğlu'nun roman, öykü, deneme, günce ve oyun türlerindeki diğer yapıtları ise önümüzdeki aylarda yeni baskılarıyla kitapseverlerin beğenisine sunulacak.
İnsan eli değince
SİVRİSİNEK SAHİLİ
Paul Theroux, Çeviren: Şeyda Öztürk, MB Yayınevi, 420 sayfa.
Türk okur Sivrisinek Sahili'yle Paul Theroux ile tanışıyor. Dünya ise onu 80'li yıllardan bu yana tanıyor. Theroux'nun, 'ezici ve güçlü' bir karakter olan Allie Fox'u bize tanıştırdığı Sivrisinek Sahili, 'Beyaz Batılı'nın her şeyi daha iyi bildiği şeklindeki mitosu eleştiren bir kitap.
Sivrisinek Sahili, modern Amerikan banliyösünde başlar. Allie Fox, elleriyle parlak zekâsını açığa vuran, kafası yeni fikirlerle dolu bir insandır. Ancak modern dünyadan nefret eder. Evinde televizyon yoktur. Çocukların oyuncakları yoktur, eski elbiseler giyerler ve okula gitmezler. Allie, sadece para kazanmakla ilgilenen ve geleceği umursamayan patronu Polski'den nefret eder. En büyük oğlu Charlie'ye, "Etrafına bak, burası bir tuvalet" der. Fast food yemeklerden bıkmış ve nükleer savaştan korkmuştur. Allie Fox bu düşüncelerle kendine yeni bir dünya kurmaya karar verir. Medeniyeti terk eder ve ailesini yanına alarak Honduras cangıllarına doğru yola çıkar.
Allie Fox, Honduras'ın vahşi ormanlarının derinliklerinde Jeronimo adında bir kasaba satın alır. Eşi, ikiz çocukları ve henüz ilk gençliğini yaşamakta olan büyük oğlu Charlie onu kaygıyla izlemektedir sadece. Jeronimo'ya vardıklarında, onları çökmüş bir evden başka bir şeyin beklemediğini görürler. Eşi ve çocukları, bu manzara karşısında dehşete düşerken o son derece memnundur, çünkü buranın tek hâkimi o olacaktır. Ailesini ve kendisi için çalışan yerlileri kontrolü altına alır ve hep birlikte, yeni bir hayatı, yoktan var ederler. Ancak Allie'nin kontrol edemeyeceği şeyler de vardır ve çok geçmeden işler sarpa sarmaya başlar. Çözümü, orada kalıp yolunda gitmeyen şeyleri değiştirmekte değil, uzaklaşıp gitmekte bulur. Ailesiyle birlikte yer değiştirir ve yeniden başlar; tıpkı Amerika'dan çekip gittiği gibi... Özgür bir ülke/dünya yaratmak isteğiyle yola çıkan ütopist, bunun ancak ve ancak kendi özgürlük anlayışıyla sağlanabileceğine inanabilir. Sivrisinek Sahili'nin ana figürü Allie Fox da böyle bir girdabın içinde bulur kendini. Bütün dünyanın kendisine cephe aldığına ve sadece kendisinin dünyayı kurtarabileceğine inanan paranoyak obsesif bir karakterdir o. Allie Fox, hayatını yüksek gerilim içinde yaşayan, Amerika'ya ve Batı uygarlığına saldıran, modern hayata karşı savaşan ve kendisinin dünyadaki en son gerçek insan olduğuna inanan biridir. Vahşi ormanlarda, yeni bir hayat yaratma çabasında, etrafındaki herkesi, her şeyi kontrol etmeye çalışır. Sivrisinek Sahili, ütopyaların içinde barındırdığı kötücüllük olasılığına dehşet verici bir öyküyle tanık olmanın yanı sıra, Theroux'nun yarattığı en zeki ve benmerkezci antikahraman Allie Fox'u tanımak için de okunabilir.
Söz altındır!
SÖZ SÖYLEME VE DİKSİYON
Can Gürzap, Remzi Kitabevi, 2006, 197 sayfa.
Herkesin bir yolunu bulup sahne ve ekranlara kapağı atma yarışına girdiği zamanlarda, çoklukla es geçilen bir nokta var: Düzgün konuşma ve diksiyon. TV dizilerinde her sezon karşılaştığımız yeni yüzlerin yaptığı vurgulama, diksiyon, tonlama hataları kimi zaman kulak tırmalayıcı seviyeye gelebiliyor. Elbette ki düzgün konuşma sadece oyunculara özel bir gereksinim değil. Derdini anlatabilmek, doğru anlaşılmak isteyen her insanın buna ihtiyacı var. Kırk yıllık tiyatro geçmişini arkasına alan Can Gürzap, kitabı Söz Söyleme ve Diksiyon ile bu alandaki çalışmalara bir katkı sunuyor. Kitap, Gürzap'ın daha önce yedi baskı yapmış olan Konuşan İnsan kitabının genişletişmiş hali. Eğitim gördüğü Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nde kendilerine düzgün konuşamayan bir oyuncunun başarılı olamayacağı bilincinin aşılandığını anlatan Gürzap, çalışmasıyla hocalarına da bir selam yollamış oluyor...
Söz Söyleme ve Diksiyon, sadece oyuncu adaylarına değil, bu konuda bilgi edinmek isteyen herkes için rahat anlaşılan ve yer verilen örnek çalışmalarla bir nevi kendi kendini eğitmeyi sağlayan rehber niteliğinde. Kendini ifade etme fonksiyonlarını; beden duruşu, beden anlatımı, konuşma, bilgi birikimi, duyulabilme, anlaşılabilme, fonetik ve diksiyon halkasında tanımlayan Gürzap, her bir fonksiyonun nasıl geliştirileceğini resimler ve örnek çalışmalarla açıklıyor. Okuyucunun diksiyon bölümünde, tiyatro eğitiminin eğlenceli vurgulama çalışmalarını denemekten keyif alacağına şüphe yok! Örneğin, 'evet' sözcüğünü 22 farklı cümlede, 22 farklı duyguda, dolayısıyla 22 farklı tonda kullanmayı denemiş miydiniz hiç? Tiyatro metinlerinden alıntılanan çalışma parçalarındaysa, tek tek her cümleyi, içerdiği duyguyu özümseyerek, anlamını karşınızdakine tam olarak nasıl aktarabileceğinizi göreceksiniz.
Gürzap, pek çok insanın karşı karşıya olduğu, konuşmadaki psikolojik sorunlara ve çözümlerine de yer veriyor. Korkma, utanma, heyecanlanma gibi faktörlerden kaynaklanan ve en çok da topluluk önünde konuşmada kendini gösteren konuşma sorunlarını aşmak için Gürzap'ın önerdiği basit alıştırmaları uygulamak, iyi bir ilk adım olabilir. Can Gürzap, okurlara topluluk önündekonuşma konusunda, birkaç küçük tüyo da veriyor. Önceden konuşma yapılacak ortamı görmek, konuşma günü parlak renkler giymekten kaçınmak, başlamadan önce burundan derin nefes alıp ağızdan vermek ve konuşmaya mutlaka bir 'merhaba' ile başlamak bunlardan birkaçı... Kitabı tamamladıktan sonra, sonda yer alan çeşitli yazı türlerinden parçaları, yüksek sesle konuşarak, eskisinden daha renkli ve hareketli bir şekilde okumaya çalışın, mutlaka fark olacaktır! |
0 yorum:
Yorum Gönder